زنان هندی و قرن ها خلق مداوم هنری مردمی
گزينش و تصحيح: کارن رشاد
کی؟ کجا؟ چه وقت؟ و چطور؟ این ها سوالاتی هستند که در مقابل نقاشی های حیرت انگیز زنان هندی بومی روستای می تیلا به ذهن خطور می کنند. می تیلا ایالتی شمالی در کشور بهار ( شمال شرقی هند) است و زنان آن تنها به کار های روزمره خود که عبارتند از : آشپزی , بچه داری , مزرعه داری و نقاشی می پردازندو این شاهکار های خیره کننده را عرضه می کنند.
در واقع این رنگ های خیره کننده با رنگ نیل , زرنیغ زرد ( سولفات طبیعی آرسنیک ) و رنگ قرمز چوب ساج یا سندل و ترکیبات سبز و نارنجی آن ها به دست آمده اند.
این تصاویر اغلب نشان دهنده صحنه هایی از زندگی خدایان , کریشنای نی زن , شیوا با همسران مهربان یا هولناک ,مضامینی از حماسه رامایانا و شاهکار های متعدد از انسان ها و جانورانی که خود خدایانی هستند که به آن شکل در آمده اند.این آثار ظریف و شکننده اند , چرا که به قلم نبوغ آسا ی زنانی روستایی , با استفاده از تکه ای خیزران که کمی پنبه وحشی به انتهایش بسته اند برای پوشاندن دیوار حجله , تزیین کاغذ های بسته بندی هدایای سنتی , تزیین یک درخواست ازدواج , ” کوهبار”ی که دختران برای پسران می فرستند و نیز برای تزیین کف حیاط های ” آریپانا” ( محرابی که مراسم خانگی در آن انجام می گیرد, به کار می روند.
تمامی خیزش های خلاقه زنان می تیلا جزئی از امور روزمره است به طوری که حکومت رسمی کشور بهار برای زنان خود سهمیه کاغذ تعیین کرده است . مردم مغرب زمین اولین بار از طریق نمایشگاهی که پروفسور ایووکو”, نویسنده فرانسوی , در می تیلا گرد آوری کرده بود از وجود این هنرمندان مطلع شدند. این هنر عمیق که تا 40 سال پیش نا شناخته بود امروزه نگاه بسیاری از مجموعه داران بزرگ را به خود جلب کرده است.
در واقع دو نمایشگاه , یکی در پاریس در موزه انسان شناسی در 1973 و دیگری در موزه هنرهای ترئینی در بهار 1975 , نشان دادند که چگونه زن های می تیلا , این ایالت کوچک که 1500 سال پیش از میلاد یکی از نخستین امپراطوری های هند بوده , توانسته اند علی رقم فراز و نشیب های زندگی روستایی , با درخششی تمام , سنتی هزاران ساله را حفظ کرده و غنی می سازند. سنتی که تنها به زنان ویژگی خلق هنری را داده است, استعدادی که عموما در مناطق دیگر جهان , برای زنان قائل نمی شوند!
منابع :
پيام يونسکو شماره 72 نشريه
Unesco Monthly – Issue Number: 72 – August1976
