کلاه اسـتودیـو: در باره فرهنگ و هنر زیرزمینی

مصاحبه کلاه استودیو با آتور-دیوار

مصاحبه ای که در ادامه خواهید خواند  حدود یک  ماه و نیم پیش و به منظور ارتباطی کلامی ما (به عنوان یک رسانه/استودیو با تمرکز بر هنر تصویری و گرافیتی) با یکی از تشکل های خوب و بنام موسیقی هیپ هاپ در ایران به نام دیوار ارسال شد.سوال هایمان را از طریق ایمیل برای دوستان ارسال کردیم اما به دلایلی که ما متوجه نشدیم…با وقفه ۲۰ روز ه به سوالات پاسخ داده شد و در ادامه خواسته شد که بدون هماهنگی دوستان عزیز در تشکل دیوار مصاحبه منتشر نشود . از انجایی که روش کلاه استویو احترام به نظر و تصمیمات هنر مندان بوده و هست . اطاعت امر کردیم…تا امروز که  خوشحالیم از اینکه  توانستیم پاسخ  سوالاتی که از طریق پست الکترونیک ارسال شد را منتشر کرده با دوستان دیگر به اشتراک بگذاریم

کلاه استودیو :فکر می کنم بیشتر از ۹۰ در صد جمعیتی که امروز دارن با عنوان هنر مند زیرزمینی کار می کنن  تعریفشون از هنر زیرزمینی هنر بدون مجوز یا هنر بدون تهیه کننده هست… می شه تعریف یا توضیح شما رو هم بدونیم؟
آتور: خوب در ایران شرایط خیلی متفاوت هست ، و به خاطر همین هم هست که کلا هنرهای که مجوز ندارند همه از هر تفکری در هنر زیرزمینی دسته بندی شدند، در حالی که هنر زیرزمینی به معنای واقعی خودش به هنری گفته می شود که زاتا علاقه ای به رسمی شدن ندارد . به نظر من مفهوم اصلی زیرزمینی بودن استقلال تولید کننده و در نتیجه مستقل بودن خود اثر هنری هست. بسیاری از هنرمندان ایران که اکنون در هنر زیرزمینی دسته بندی می شوند از ناچاری بی مجوز و مستقل عمل می کنند و در واقع علاقه ی زیادی به رسمی شدن و مجوزدار شدن دارند.به نظر من موسیقی پاپی که مجوز ندارد زیرزمینی نیست ، به طور کلی این نوع کارها فقط از نظر عرضه با هنر زیرزمینی همسطح و یکسان هستند و نه از نظر تفکر

کلاه استودیو : نقش هر کدوم از شما توی تشکل هنری دیوار چیه؟  واقعا دوست داریم بیشتر بدونیم
آتور: اعضای دیوار از اول تا الان زیاد درگیر این که واقعا هر کسی در چه جایگاهی قرار دارد نبودند ، و بیشتر به کار گروهی و همفکری علاقه مند هستیم. اما خوب چیزی که مشخص است این هست که مسئولیت من از اول همیشه بیشتر بوده وبه عنوان یکی از بنیان گذاران همیشه بار کارها روی دوش من بوده . مضراب هم امروز در کنار من هست و در حال برنامه ریزی برای آینده هستیم .هنرمندای زیادی هم که از زمان شروع با ما بودند و در آینده هم با کسایی کار خواهیم کرد

کلاه استودیو : آیا فکر نمی کنید عناصر هنری هیپ هاپ توی ایران از هم دور هستن؟
آتور: کاملا درست است ، به نظر من هم عناصر هیپ هاپ در ایران از هم دور شدند . در حالی که به نظر من جامعه زیاد بزرگی نداریم اما تقریبا ارتباطی بین عناصر مختلف وجود ندارد . شاید یکی از دلایلی اصلی این موضوع مخاطب زیادیست که موسیقی هیپ هاپ در ایران پیدا کرد و به نوعی این عنصر را از بقیه جدا کرد که این می تواند به ضرر جریان کلی هیپ هاپ تمام بشود . دلیل دیگری که به نظرم می رسد این است که اساسا خیلی از فعالان در عناصر مختلف هیپ هاپ خود اطلاع از اینکه عنصری از هیپ هاپ هستند را نمی دانند و یا نمی دانند که عناصر دیگری هم در این جریان حتی وجود دارد که باز هم می توان این موضوع را در رپ ایران و حتی در بین بزرگان این سبک بیشتردید . در هنرمندان گرافیتی و برک دنس هم این موضوع به شکلی دیگر وجود دارد ، خصوصا در گرافیتی که بعضی هنرمندان اساسا خود را هیپ هاپ نمی دانند و با فرهنگ هایی مثل پانک و غیره خود را معرفی می کنند که البته من اطلاعی ندارم که این بخش چه درصدی از هنرمندان گرافیتی ایران را تشکیل می دهند . در برک دنس ایران هم این چنین جریان های وجود دارند ، ولی دلیل اصلی دور شدن برک دنس از دیگر عناصر در ایران ، دولتی شدن و رسمی شدن برک دنس در ایران و تبدیل شدن آن به ورزش قهرمانیست که تاثیرات بسیار بدی در برک دنس در ایران گذاشت ، البته به نظر من چند عنصر دیگر هم که به طور کلی می توان گفت در ایران شکل نگرفتند که مهمترین اینها دی جی اینگ هست که دلیل شکل نگرفتنش هم نبود امکانات و البته نبود جایی برای رقابت است

کلاه استودیو :  نظرتون در مورد هیپ هاپ و رپ  امروز توی دنیا چیه؟ کجا باید دنبال این فرهنگ گشت؟
آتور: می توان گفت که امروز هیپ هاپ دیگر متمرکز در آمریکا نیست. در هر کشوری می توان آثار هیپ هاپ پیدا کرد و حتی این کشور ها دیگر تاثیر گذار در روند کلی هیپ هاپ هستند . این موضوع از نتایج سرعت ارتباطات در دوره ایست که در آن زندگی می کنیم که باعث می شود همه هنرمندان از فرصت های یکسان برخوردار باشند .به نظر من کشورهای شرق آسیا و انگلستان و فرانسه الگوهای خوبی برای بین المللی شدن هیپ هاپ هستند و امروز تاثیرات زیادی هم بر روی هیپ هاپ دنیا گذاشته اند

کلاه استودیو : در مورد هیپ هاپ و این هنر توی خاور میانه هم اطلاعات دارید؟ یا فقط توی کشور و اروپا و آمریکا مورد توجه شما ست؟منظورم اینه که آیا رقابتی وجود داره ؟ (مثل رقابتی که توی ایران و بین بچه های ایرونی هست)
آتور: خوب اطلاع که دارم تا حدودی و پیگیری هم می کنم . ولی به نظرم به دلیل اختلاف زبان و رابطه کمی که بین ایران و کشورهای عرب هست تقریبا رابطه ای نیست و در نتتیجه رقابتی هم نیست. البته راجع به گرافیتی در کشورهای عرب اطلاعی ندارم که حتما به دلیل یکی بودن خط ، نقاط مشترکی با گرافیتی ایران دارد و قابلیت همکاری و همفکری با ایرانی ها را داراست ولی هیپ هاپ ترکیه را از نزدیک پیگیری می کنم و فکر می کنم شباهت های زیادی با هیپ هاپ ایران دارد و البته مثل همه کارها از ما پیشرفته تر هم هستند و می توانند از نظر اجرایی و از نظر قالب و فرم ، الگوی خوبی برای ما باشند

کلاه استودیو : نظرتون در مورد نقاشی چیه؟پیشرفت گرافیتی رو تو ایران می پسندید؟ نقاشی روی >> دیوار << آیا برای شما اهمیت داره؟
آتور: من خودم شخصا گرافیتی ایران رو تعقیب می کنم و علاقه زیادی هم به گرافیتی دارم. به نظر من گرافیتی ایران هنوز در مراحل اولیه خودش قرار دارد ، و هنوز جای زیادی برای پیشرفت دارد. به عنوان کسی که از بیرون به این جریان نگاه می کند ، باید بگم که گرافیتی ایران چند سالیت که خلاقیتی در خود نمی بیند و بیشتر هنرمندان در حال تکرار تجربه های گذشته ی خود هستند و تا جایی که من اطلاع دارم هنرمندان این روزها بیشتر از دغدغه ارایه کارهای خود در خیابان و دیوارهای شهر و به طور مستقل درگیر راهیابی به گالری ها و درآمد زایی از این راه هستند که به نظر من می تواند تبدیل به یک آفت بزرگ در گرافیتی ایران شود

موضوع دیگر سن هنرمندان و سواد بصری هنرمندان است که به نظر من تا چند سال گذشته کارها ضعف بصری شدیدی داشتند ولی امروز در تعدادی از کارهای مطرح تر غنای بصری بیشتری دیده می شود که بسیار باعث پیشرفت در گرافیتی ایران شده اند . یادمان نرود که گرافیتی در مرحله اول یک هنر بصریست و باید هنرمندان سواد بصری و زیبایی شناسانه خوبی داشته باشند تا در مراحل بعد بتوانند الگوهای زیبایی شناسانه ی ایرانی در گرافیتی ارایه دهند به نظر من هنرگرافیتی باید کمتر وارد فضای رسمی و آکادمیک شود ، و سعی کند راه خود را پیدا کند. این در طبیعت هیپ هاپ هست و تجربه ی رسمی شدن برک دنس در ایران این درس را به ما می دهد که باید راه خود را بسازیم هر چند روند کند باشد

کلاه استودیو :پیش بینی شما  برای  دهه جدید توی کشورمون چیه؟ در باره کشورمون و فرهنگی که داره با نسل جدید بزرگ و بزرگتر می شه
آتور: واقعا پیش بینی سخت هست. اول به دلیل شرایط اجتماع که پیش بینی آینده رو بسیار سخت می کند و دوم به دلیل بالاتر رفتن سن خود هنرمندان وسوم به دلیل موج مهاجرت هنرمندان که مسلما تاثیرات زیادی بر همه جریان خواهد گذاشت .ولی به نظرم دهه نود در سال اول خود برای هیپ هاپ ایران بسیار خوب شروع شده و می تواند به دهه شکوفایی این فرهنگ در ایران تبدیل شود .باید صبر کرد و دید

کلاه استودیو: برنامه آینده شما چیه و آیا دیوار پا برجا می مونه بعد از این؟ منتظر چی باید بود؟
آتور: مسلما دیوار پا برجا خواهد ماند، همانطوری که در سالهای سخت اخیر پا برجا ماند و برنامه های بعدی رو به زودی اعلام خواهیم کرد

کلاه استودیو: ممنون که جواب دادید و منتظر خبر های جدید از دیوار هستیم